5. Ter Braak: een demasqué revisisted

Menno ter Braak bereikt meer lezers dan hij in de jaren dertig ooit heeft gehad. De heruitgave an Het nationaal-socialisme als rancuneleer, onder de hoede van 's lands vermaardste essayist Bas Heijne is een bescheiden bestseller. Die populariteit heeft ook nieuwe kritiek in het leven geroepen, onder meer van Merijn Oudenampsen en Ewoud Kieft, die vraagtekens stellen bij het beeld van Ter Braak als verdediger van de democratie, schatplichtig als hij was aan de intellectuele tradities, bovenal het werk van Nietzsche, waar het nationaalsocialisme uit voortkwam. In deze aflevering proberen we samen met Johan Sonnenschein dit inzicht over te dragen op Ter Braaks hoofdwerk, 'Het demasqué der schoonheid', waarmee hij het roemruchte tijdschrift Forum lanceerde. Getuigt zijn weerzin tegen de schoonheid - en in bredere zin tegen de avant-garde - niet ook van conservatisme? Moet er niet eerder worden opgebouwd dan afgebroken? Of is Ter Braaks kritische nihilisme nog altijd nodig voor wie wil breken met de geloofssystemen uit zijn jeugd? En ook uit haar jeugd? Is Ter Braaks werk daarvoor niet te masculien?